Zakłócenia proaktywne i wsteczne: definicja i przykłady

Teoria interferencji wyjaśnia, dlaczego zapominamy informacje przechowywane w naszym mózgu i utrzymuje, że jest to spowodowane interferencją niektórych wspomnień z innymi. Proaktywna interferencja ma miejsce, gdy już wyuczone informacje kolidują z nowymi informacjami, których się uczy. Z drugiej strony, interferencja retroaktywna ma miejsce, gdy nowa informacja koliduje z poprzednimi wspomnieniami.

pamięć i zapomnienie

Funkcjonowanie ludzkiej pamięci i zapominania było przedmiotem badań, które budziły zainteresowanie naukowców od XIX wieku i trwają do dziś. 

Generalnie mówiąc o pamięci, odwołujemy się do:

• pamięć krótkotrwała, czyli układ poznawczy przetwarzający bodźce odbierane przez mózg przez krótki okres czasu;
• pamięć długotrwała, w której działa system poznawczy odpowiedzialny za przetwarzanie informacji i przechowywanie ich przez długi czas. 

Pamięć jest ważna do wykonywania wszelkiego rodzaju czynności, a przede wszystkim odgrywa zasadniczą rolę w uczeniu się. Biorąc to pod uwagę, pamięć można podzielić na:

• Pamięć deklaratywna lub jawna: jest to świadomy sposób zapamiętywania informacji. Ten typ pamięci jest używany codziennie w nauce i codziennych zadaniach. Na przykład, gdy próbujemy zapamiętać pojęcie, nauczyć się nowego słownictwa, zapamiętać hasło lub listę supermarketów itp. 
• Pamięć ukryta lub niedeklaratywna: jest to zdolność do zapamiętywania informacji w sposób nieświadomy, bez wysiłku. Ten typ pamięci jest zwykle mimowolny, ponieważ pojawia się automatycznie. Na przykład podczas wielokrotnego słuchania piosenki lub prowadzenia samochodu. 

teorie zapomnienia

Podczas badania pamięci, czyli dlaczego pamiętamy, pojawiło się również pytanie, dlaczego zapominamy. To znaczy przyczyny, które powodują zapomnienie lub pierwszeństwo, jakie niektóre wspomnienia mają nad innymi. Obecnie wiadomo, że zapominanie jest procesem mimowolnym, polegającym na zaprzestaniu zapamiętywania informacji, które nie zostały wyeliminowane, ale zostały „ukryte” w nieświadomości. 

Z wyjątkiem zapominania spowodowanego chorobami psychicznymi, takimi jak choroba Alzheimera, proces zapominania jest naturalny, a nawet zdrowy. W przeciwnym razie nieustannie pamiętalibyśmy wszystko, nawet negatywne, traumatyczne doświadczenia czy informacje, które już nam nie służą. Różne rodzaje zapominania obejmują: 

• Zapominanie z powodu przeszkadzania w nauce: jest uważane za normalne i występuje codziennie, ponieważ ciągle się uczymy.
• Zapomnienie psychiczne: zaburzenie funkcjonowania psychicznego, które zwykle występuje, gdy dana osoba znajduje się pod wysokim poziomem stresu.
• Traumatyczne zapomnienie: pojawia się, gdy osoba otrzymuje cios w głowę. Jest również znany jako amnezja.
• Fizjologiczne zapomnienie: jest to spowodowane problemami w tworzeniu mózgu lub układu nerwowego.

Jak dochodzi do zapomnienia

W połowie XX wieku stwierdzono, że normalne zapominanie informacji przechowywanych w mózgu następuje z powodu osłabienia połączeń między niektórymi neuronami. Kiedy zdobywane są nowe informacje, neurony łączą się według określonego wzorca lub rejestru. Ten wzorzec lub połączenie między nimi umożliwia dostęp do informacji przechowywanych w pamięci. 

W ten sposób pamięć jest przechowywana w formie zapisu i staje się ponownie dostępna, gdy sobie przypomnimy, aktywując ten wzorzec połączeń neuronów. Pamiętając, ten schemat połączenia jest ponownie aktywowany. Im więcej pamięci jest używane, tym silniejsze staje się połączenie. Jednak gdy nie jest często używany, połączenie staje się coraz słabsze, aż do zerwania. Powoduje to zapomnienie tej konkretnej informacji lub zapisu.

Ogólnie przyczyną zapomnienia wspomnienia jest ingerencja innych wspomnień. Badanie zapominania i pamięci jest szczególnie ważne w badaniach nad uczeniem się i niektórymi chorobami psychicznymi. Z tego powodu w ostatnim stuleciu przeprowadzono badania i opracowano różne teorie i hipotezy wyjaśniające, jak działa pamięć, jak niektóre wspomnienia są wytwarzane i utrzymywane oraz jak i dlaczego zapomina się o innych.

Teoria interferencji

Jedną z najbardziej znanych teorii dotyczących zapominania i pamięci długotrwałej jest teoria interferencji, zgodnie z którą jedne wspomnienia mają wyższy priorytet niż inne. Teoria ta utrzymuje, że zapominanie występuje, ponieważ wspomnienia zakłócają i konkurują ze sobą, łącząc, zniekształcając lub myląc przechowywane informacje. Powoduje to trudności z zapamiętaniem pewnych informacji lub całkowite zapomnienie.

Ogólnie rzecz biorąc, interferencja występuje, gdy wspomnienia i zapamiętywane informacje są podobne. Dlatego teoria ta jest również znana jako „asocjacyjna teoria interferencji”. Na przykład, jeśli dana osoba regularnie angażuje się w jakąś czynność, taką jak chodzenie do kina, prawdopodobnie będzie miała trudności z zapamiętaniem kolejności, w jakiej oglądała filmy lub z kim szła za każdym razem. Innym przykładem ingerencji może być cotygodniowe robienie zakupów w tym samym miejscu. Z pewnością osoba ta będzie miała problem z przypomnieniem sobie, co kupiła lub który sprzedawca ją obsługiwał za każdym razem.

Jeśli stare wspomnienia przeszkadzają w odzyskaniu nowych wspomnień, nazywa się to proaktywną interferencją . I odwrotnie, jeśli nowe wspomnienia kolidują z wcześniej istniejącymi wspomnieniami, jest to ingerencja retroaktywna .

Co to jest interferencja proaktywna

Proaktywna interferencja ma miejsce, gdy dana osoba nie jest w stanie nauczyć się nowych informacji, ponieważ informacje, które już zna, uniemożliwiają jej zachowanie. Oznacza to, że w proaktywnej interferencji stare wspomnienia zakłócają informacje, które próbujesz zapamiętać, ponieważ były one przechowywane przez dłuższy czas w pamięci długotrwałej. W ten sposób pamięć nowych informacji jest osłabiona, zniekształcona lub nie jest zachowywana przez informacje już zapisane.

Interferencja proaktywna to zaburzenie pamięci spowodowane ekspozycją na bodźce przed próbą zapamiętania czegoś. Ten rodzaj ingerencji jest najmniej problematyczny i można go zredukować, ćwicząc, ćwicząc, recytując lub powtarzając nowe informacje.

Najczęstszym przykładem proaktywnej interferencji jest próba nauczenia się słów w nowym języku. Zwykle objawia się, gdy nowe słowa są mylone ze znanymi słowami z dwóch podobnych języków, takich jak włoski i hiszpański.

Przykłady proaktywnej interferencji

Inne przykłady proaktywnej ingerencji to:

• Pisz zeszły rok zamiast nowego w pierwszych miesiącach nowego roku.
• Używanie nowej waluty w innym kraju i mylenie wartości z wartościami starej waluty.
• Zapomnienie imienia nowego kolegi i zwracanie się do niego po imieniu innego kolegi z poprzedniej pracy.
• Naucz się nowej choreografii do tej samej piosenki.
• Naucz się korzystać z nowego modelu lub marki telefonu komórkowego. 

Co to jest interferencja wsteczna

W przeciwieństwie do interferencji proaktywnej, w interferencji retroaktywnej to nowe wspomnienia przeszkadzają w odzyskaniu starych wspomnień. Ten rodzaj zakłóceń występuje, gdy dana osoba nie może zapamiętać informacji już przechowywanych, ponieważ nowe informacje przeszkadzają w jej odzyskaniu. Innymi słowy, pamięć o czymś jest osłabiona z powodu narażenia na inne informacje.

Interferencja retroaktywna to zaburzenie pamięci, które powstaje we wcześniejszych wspomnieniach przez nowe bodźce. Ta ingerencja stanowi poważne wyzwanie i jest jednym z najważniejszych obiektów badań w dyscyplinach badających rozwój uczenia się. 

Sposobem na ograniczenie ingerencji wstecznej jest przeglądanie i odświeżanie wcześniejszej wiedzy w miarę zdobywania nowej wiedzy.

Typowym przykładem interferencji wstecznej jest przypadek uczniów uczących się do wielu egzaminów. Jeśli przestudiują listę czasowników do testu z języka angielskiego, a następnego dnia nauczą się na pamięć listy francuskich czasowników, prawdopodobnie będzie im trudniej zapamiętać pierwszą listę.

Przykłady interferencji wstecznej

Inne przykłady ingerencji wstecznej to:

• Naucz się monologu utworu i zapomnij o monologu poprzedniego. 
• Zapominanie, jak stary telefon był używany po pewnym czasie korzystania z nowego telefonu.
• Zapomnij o ulicach miasta po przeprowadzce i poznaj ulice innego miejsca. 
• Zapomnij o treści sprzed kilku miesięcy tematu.
• Zapominanie słownictwa języka po spędzeniu czasu bez używania go lub ćwiczenia.

Krytyka teorii interferencji

Chociaż teoria interferencji została powszechnie zaakceptowana, spotkała się również z pewną krytyką. Niektórzy z nich są:

• Fakt, że badania opierają się na ograniczonych eksperymentach, zarówno pod względem liczby ćwiczeń, jak i czasu oceny.
• Korzystanie z kart pamięci, coś, co nie jest często używane w życiu codziennym.
• Teoria koncentruje się tylko na pamięci deklaratywnej i pomija możliwy wpływ na pamięć ukrytą.
• Teoria nie uwzględnia ani nie wyjaśnia tempa zapominania, które jest naturalnym zapominaniem, które pojawia się z czasem, gdy osoba się starzeje.

Tło i geneza teorii interferencji

Pochodzenie teorii interferencji było wynikiem różnych badań nad pamięcią, zapominaniem i badaniem mózgu, od końca XIX wieku iw większym stopniu w XX wieku. 

pamięć i czas

Pierwsze badania pamięci przeprowadzono w XIX wieku. Niemiecki psycholog Hermann Ebbinghaus był jednym z pionierów w badaniu procesu zapominania i opracował teorię znaną jako krzywa zapominania. Teoria ta pokazuje, że jeśli zdobyte informacje nie są wzmacniane, ich retencja spada gwałtownie w pierwszych dniach iz czasem jest powoli zapominana.

Jednak w 1957 roku amerykański psycholog Benton J. Underwood rozwinął badania Ebbinghausa nad krzywą zapominania i zaproponował, że uczenie się, czyli zdobywanie informacji, jest kolejnym powodem zapominania, oprócz czasu. 

pamięć i uczenie się

W 1892 roku niemiecki psycholog John A. Bergström przeprowadził badanie, które wykazało istnienie zakłóceń w procesie uczenia się. W swoim eksperymencie uczestnicy zostali najpierw poinstruowani, aby posortować karty na dwa stosy. Później zmieniono lokalizację drugiego stosu. Po tej zmianie uczestnicy działali wolniej. Sugerowało to, że nauka początkowych zasad kolidowała z nauką nowych zasad.

Na początku XX wieku niemiecki psycholog Georg Elias Müller podjął badanie ingerencji w pamięć i nazwał ją „hamowaniem”. Podobnie sformułował teorię interferencji retroaktywnej, jako zapominania wyuczonych informacji, gdy zdobywane są nowe informacje. Ich badanie opierało się na eksperymencie, w którym uczestnicy musieli zapamiętać listę sylab przez 6 minut. Następnie otrzymali trzy pejzaże, które mieli opisać. Na koniec oceniono liczbę sylab, które zapamiętali z listy. Grupa kontrolna, która nie była narażona na rozpraszanie uwagi lub musiała oglądać obrazy, zgłaszała większą zdolność przypominania sobie listy. Przeciwnie, w badanej grupie wykazano retroaktywną interferencję,

pamięć i sen

W 1924 roku amerykańscy psychologowie James G. Jenkins i Karl Dallenbach przeprowadzili badanie, w którym przeanalizowali różnych uczestników w okresach czuwania i snu. Musieli nauczyć się listy słów składającej się ze spółgłoski, samogłoski i innej spółgłoski. Następnie oceniono, ile z tych słów zapamiętali po różnych okresach czasu, od jednej do ośmiu godzin czuwania lub snu.

Uczestnicy, którzy nie spali, a tym samym byli narażeni na inne bodźce, pamiętali mniej informacji niż uczestnicy, którzy spali i nie byli narażeni na inne bodźce. Ponadto uczestnicy pamiętali również mniej w miarę upływu czasu. W ten sposób badacze doszli do wniosku, że im mniejsza ilość bodźców odbierana po zdobyciu nowej informacji, tym większa jest zdolność zapamiętywania tego, czego się nauczyliśmy. Dlatego informacje zdobyte przed snem są lepiej zapamiętywane.

Inne wyniki dotyczące proaktywnej i retroaktywnej interferencji

W 2001 roku psychologowie Lynn Hasher i Cindy Lustig przeprowadzili eksperyment demonstrujący teorię interferencji. W badaniu uczestnicy musieli wypełnić luki w niektórych słowach, takich jak A_L_ _ _GY ( alergia lub „alergia” w języku hiszpańskim), pierwszym słowem, które przyszło im do głowy. Następnie uczestnicy mieli problemy z uzupełnieniem luk w podobnych nowych słowach, takich jak: A_A_ _GY ( Analogia lub „analogia” w języku hiszpańskim). W ten sposób wykazano, że pamięć starej informacji koliduje z nową.

W 2007 roku badacze Deward, Cowan i Della Sala odkryli, że interferencja zdarza się również wtedy, gdy nie odkryto niczego nowego. W jego eksperymencie uczestnicy musieli nauczyć się listy słów, a następnie byli wystawiani na różne czynności, takie jak rozróżnianie przedmiotów lub wykrywanie określonych dźwięków. W tym badaniu wykazali, że zakłócenia mogą również wystąpić podczas wykonywania jakiegokolwiek wysiłku umysłowego w okresie zatrzymywania informacji; podczas uczenia się podobnych lub innych informacji niż poprzednia.

Inne powiązane teorie

Oprócz Teorii Zakłóceń istnieją inne teorie związane z funkcjonowaniem pamięci, zapominaniem i uczeniem się. Niektórzy z nich są:

• Hipoteza interferencji pozaeksperymentalnej: powstała w latach 60. XX wieku i jest rozwinięciem Teorii interferencji i opierała się głównie na badaniach badaczy. Underwooda i Listonosza. Teoria ta głosi, że istniejące wcześniej nawyki mowy danej osoby mogą zakłócać przywoływanie nowych informacji.
• Teoria rozpadu: utrzymuje, że wspomnienia słabną z czasem, mimo że były przechowywane i konsolidowane. 
• Interferencja dwóch zadań: jest to interferencja występująca przy próbie wykonania dwóch zadań jednocześnie. Zgodnie z tą teorią zadanie priorytetowe lub dominujące hamuje wykonanie zadania uznawanego za mniej ważne. 

Źródła

• Fundacja Pasquala Maragalla. (2020, 24 listopada). Teorie zapomnienia . Portal dla seniorów. Dostępne tutaj .
• Ruiz Mitjana, L. Asocjacyjna teoria interferencji: badanie zapominania. Psychologia i umysł. Dostępne tutaj .
• Sánchez-Monge, M. Pamięć można trenować, a zapominanie? Uważaj na Plusa. Dostępne tutaj .
• Listonosz, L. (1961). Pozaeksperymentalna interferencja i zachowanie słów. Journal of Experimental Psychology, 61 (2), 97–110. Dostępne tutaj .
• Pryor, DE; Blick, KA (1968). Czasowy przebieg pozaeksperymentalny
• zakłócenia ze strony nawyków werbalnych. psychon. Nauka, t. 10 (10). Kolegium Randolpha-Macona. Dostępne tutaj .
• McLeod, S. (2018). Ingerencja proaktywna i retroaktywna . Po prostu Psychologia. Dostępne tutaj .