Na czym polega zasada Premacka? Definicja i przykłady

Zasada Premacka , opracowana przez amerykańskiego psychologa Davida Premacka, jest jedną z teorii zachowania, która mówi, że mniej prawdopodobne zachowanie można wzmocnić bardziej prawdopodobnym . Na przykład, jeśli jest mało prawdopodobne, aby dziecko jadło warzywa, to zachowanie można osiągnąć i wzmocnić, jeśli towarzyszy mu bardziej pożądane zachowanie, takie jak jedzenie deseru lub innego jedzenia, które dziecko lubi.

Pochodzenie zasady Premacka

Aby lepiej zrozumieć zasadę Premacka, ważne jest, aby wziąć pod uwagę tło historyczne badania zachowania, które położyło podwaliny pod rozwój tej teorii.

Badanie zachowania

W XX wieku wniesiono liczne wkłady w dziedzinie psychologii. Różni psychologowie koncentrowali się na badaniu umysłu, emocji i osobowości. W tym samym czasie analiza ludzkich zachowań stała się ważniejsza.

Tak powstał behawioryzm, nurt naukowy skupiający się na eksperymentalnym badaniu zachowania. Niektórymi przedstawicielami behawioryzmu byli między innymi amerykańscy psychologowie JB Watson (1878-1958) i Burrhus Frederic Skinner (1904-1990).

Jednym z wkładów Skinnera był właśnie jego wniosek, że zachowanie jest determinowane przez pozytywne lub negatywne wzmocnienie, które otrzymuje po jego wykonaniu. Oznacza to, że określone zachowanie ma tendencję do powtarzania się, jeśli występuje nagroda (wzmocnienie pozytywne), brak nagrody lub kara (wzmocnienie negatywne).

O Davidzie Premacku

David Premack (1925-2015), inny amerykański psycholog, kontynuował i pogłębiał tę linię badań nad zachowaniem i ustanowił „Teorię względności wzmocnienia”, lepiej znaną jako zasada Premacka.

Premack rozpoczął swoje badania w 1954 roku, badając zachowanie kapucynów i szympansów. W 1959 roku opublikował swoje pierwsze badania nad pozytywnym wzmocnieniem, które później rozszerzył w 1965 roku, dając początek jego teorii.  

Do tego czasu popierano pomysł, że zachowanie można wzmocnić nagrodą. Premack poszedł dalej i nadał większe znaczenie pojęciu „wzmocnienia”, pokazując, że bardziej prawdopodobne lub mniej pożądane zachowanie może wzmocnić bardziej pożądane i mniej prawdopodobne. 

Co to jest zasada Premacka

Zasada Premacka, której nazwa honoruje jej twórcę, utrzymuje, że istnieją dwa rodzaje zachowań:

• Zachowanie, które występuje naturalnie i nie wymaga wzmocnienia. Zwykle jest to czynność, której poświęca się większą ilość czasu. 
• Zachowanie warunkowe, to znaczy może się zdarzyć lub nie. Generalnie jest to czynność nieatrakcyjna lub nie dająca wystarczającej motywacji.

Zachowania te zostały sklasyfikowane przez Premacka odpowiednio jako „zachowanie o wysokim prawdopodobieństwie” i „zachowanie o niskim prawdopodobieństwie”. Oznacza to, że zachowanie o wysokim prawdopodobieństwie jest zachowaniem pożądanym lub przyjemnym dla jednostki. Dlatego jest bardziej prawdopodobne, że zostanie wykonany. Z drugiej strony zachowanie warunkowe to zachowanie, które nie jest atrakcyjne dla jednostki, a zatem jest mniej prawdopodobne, że zostanie wykonane.

Zasada ta, powszechnie znana jako „prawo babci” lub „wzmocnienie pozytywne”, głosi, że zachowanie o wysokim prawdopodobieństwie może wzmocnić zachowanie o niskim prawdopodobieństwie. 

Na przykład jedzenie cukierków może być dla dziecka zachowaniem o wysokim prawdopodobieństwie, ale jedzenie warzyw może być czynnością o niższym prawdopodobieństwie ukończenia. Jeśli jednak dziecku powiedziano, że jeśli najpierw zje warzywa, to później może zjeść słodycze, prawdopodobieństwo wykonania mniej prawdopodobnego zachowania jest większe.

Innymi słowy, jeśli dziecko najpierw zrobi coś, co mniej mu się podoba, a następnie w wyniku wcześniejszego działania zrobi coś, co lubi bardziej, to będzie bardziej predysponowane do wykonania czynności, którą uważa za mniej przyjemną.

Jednocześnie zasada Premacka stwierdza, że ​​wzmocnienie jest względne, ponieważ nie wszystkie zachowania mają takie samo prawdopodobieństwo dla wszystkich ludzi. Będzie to zależeć od osobistych preferencji każdej osoby i czasu, jaki zwykle poświęcają na tę czynność.

eksperymenty i badania

Po eksperymentach z naczelnymi Premack przeprowadził kilka eksperymentów, aby sprawdzić skuteczność swojej teorii na ludziach. Niektóre z jego badań były prowadzone z dziećmi, a nawet z jego własnymi dziećmi.

W jednym z takich eksperymentów Premack dał dzieciom dwie możliwości: zjeść cukierka lub zagrać w pinball . Podobnie przeanalizował prawdopodobieństwo wystąpienia tych zachowań u każdego dziecka, zgodnie z jego preferencjami. Następnie dzieci musiały przejść przez dwa etapy określone następującymi czynnościami:

• Zagraj w pinball , aby móc jeść cukierki. 
• Jedzenie cukierków, aby móc grać w pinball .

Wyniki potwierdziły zasadę Premacka: w pierwszym przypadku najmniej prawdopodobna aktywność (gra w jednorękiego bandytę ) była wzmocniona u dzieci, które wolały jeść cukierki niż grać w jednorękiego bandytę . W drugim przypadku mniej prawdopodobna aktywność (spożywanie cukierków) została wzmocniona u dzieci, które wolały grać w jednorękiego bandytę .

Inne badania

Zasada Premacka została również zweryfikowana w innych późniejszych badaniach zarówno na zwierzętach, jak iu ludzi. Badacze Allen i Iwata opublikowali wyniki swoich badań nad grupą osób z upośledzeniem umysłowym w artykule Reinforcing Exercise Maintenance: Using High Probability Activities w 1980 roku. 

W tym badaniu uczestnicy zwiększyli swoją aktywność fizyczną (zachowanie o niskim prawdopodobieństwie), grając w gry (zachowanie o wysokim prawdopodobieństwie). W ten sposób zademonstrowano Zasadę Premacka.

Zasada Premacka w działaniu

W 1988 roku badaczka Dianne Welsh zastosowała zasadę Premacka do grupy pracowników sieci fast food. W swoich badaniach wykazał, że ci, którzy mogliby spędzać więcej czasu na preferowanych zawodach, jeśli spełniali określone standardy, radzili sobie lepiej na innych stanowiskach.

Zasada Premacka w nauczaniu

W 1996 roku badaczka Brenda Geiger odkryła, że ​​pozwalanie dzieciom na zabawę na szkolnym boisku po wykonaniu pewnych zadań wzmacnia naukę, skraca czas potrzebny na wykonanie zadań i zwiększa samodyscyplinę uczniów.

Ograniczenia zasady Premacka

Zasada Premacka ma pewne ograniczenia, ponieważ prawie całkowicie zależy od preferencji jednostki i dostępnych w danym momencie czynności. Jeśli nie jest możliwe określenie, która z dwóch czynności jest bardziej prawdopodobna, a która mniej prawdopodobna, lub jeśli istnieje więcej niż jedna preferowana czynność, trudniej będzie skutecznie ustanowić wzmocnienie. 

Kolejnym ograniczeniem jest czas poświęcony na każdą czynność. Jeśli czas działania o niższym prawdopodobieństwie jest lub jest postrzegany jako dłuższy niż czas działania o wyższym prawdopodobieństwie, wzmocnienie tego pierwszego może również nie być skuteczne. Na przykład, jeśli dziecko musi uczyć się przez dwie godziny, aby móc bawić się tabletem przez dziesięć minut, jego motywacja do wykonania czynności o najmniejszym prawdopodobieństwie (nauki) nie będzie taka sama, jak gdyby miało więcej czasu na wykonać akcję o dużym prawdopodobieństwie (zabawa tabletem).

Korzyści wynikające z zasady Premacka

Jednak Zasada Premacka ma kilka zalet, które czynią z niej ważne narzędzie:

• Może być stosowany u dzieci, młodzieży, dorosłych, a także zwierząt.
• Pozwól na stosowanie pozytywnego wzmocnienia zamiast negatywnego wzmocnienia lub kary.
• Zwiększa prawdopodobieństwo wykonania pożądanych czynności.
• Ułatwia modyfikację złych lub szkodliwych zachowań.
• Wspieraj tworzenie nowych nawyków. 

Ponadto ta zasada, zbadana i udowodniona na zwierzętach, służyła również jako wyjaśnienie i przewidywanie zachowania w odniesieniu do ludzi i była stosowana w psychologii i psychoterapii do analizy i modyfikacji zachowania. Obecnie jest z powodzeniem stosowany w wychowaniu i wczesnej edukacji dzieci oraz szkoleniu psów. 

Jak zastosować zasadę Premacka w praktyce

Aby zastosować zasadę Premacka w praktyce, po prostu wykonaj następujące czynności:

• Zidentyfikuj najmniej prawdopodobne zachowanie danej osoby, czyli zachowanie, które chcesz wzmocnić.
• Zidentyfikuj najbardziej prawdopodobne zachowanie tej konkretnej osoby.
• Podaj jasne i precyzyjne instrukcje, co dana osoba musi zrobić, zgodnie z formatem: „Najpierw….., potem…”. Na przykład: „Najpierw podnieś zabawki, potem możesz oglądać telewizję”.
• Poczekaj na wykonanie pierwszej czynności.
• Po zakończeniu pierwszej czynności pozwól, aby druga czynność miała miejsce.

Źródła

• Couñago, A. (2020, 13 lipca) Czy znasz zasadę Premacka lub prawo babci? Jesteś mamą. Dostępne tutaj .
• ACRBIO. (2017, 12 grudnia). Zasada Premacka i pozytywne wzmocnienie u dzieci w celu modyfikacji zachowania . Obrazy edukacyjne. Dostępne tutaj .
• Sánchez Fuentes, Zasada A. Premacka dotycząca zmiany złych zachowań . Edukuj maluchy. Dostępne tutaj .
• Martínez Pellicer, A. (20 kwietnia 2020). Zasada Premacka. Rób to, czego nie lubisz . Twoja przestrzeń terapeutyczna. Dostępne tutaj .
• Sierra, N. (2017, 23 października). Zasada Premacka dobrze zrozumiana. EFPC. Dostępne tutaj .
• Premack, D. (1959). W stronę empirycznych praw zachowania: I. Wzmocnienie pozytywne. Przegląd psychologiczny, 66 (4), 219–233. Dostępne tutaj .
• Allen, LD i Iwata, BA (1980). Wzmacnianie utrzymania ćwiczeń: Wykorzystanie istniejących działań o wysokiej stawce. Modyfikacja zachowania, 4 (3), 337–354. Dostępne tutaj .
• Welsh, D. (1988) Zasada Premacka zastosowana do zachowania jakościowego pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin . Uniwersytet Nebraski. Dostępne tutaj .
• Geiger, B. (1996). Czas na naukę, czas na zabawę: Zastosowanie zasady Premacka w klasie. Amerykańskie wykształcenie średnie, 25, 2-6. Dostępne tutaj .